Norsk Ordliste

Av
Lars Eskeland
Avprent av sette utgåva som kom i 1921

Utgjeve av Norrønalaget Bragr i Bergen i 1997 (ISBN 82-91639-01-9).
Netutgåva i januar 2006 ved Lars-Toralf Storstrand og Olav Torheim.
Netportalen sambandet.no ||| Tidskriftet Målmannen


A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Æ Ø Å

Fabel ein
Fabrikera (a el. te)
Fabrikk ein
Fadder ein, fl. fadrar
Fader = far, ein - Gud Fader. Faderleg, Fadervår (-et)
Fadése ein
Fag eit. -kunnskap, -mann, -utval
Fager -leik, -skap
Fagna . ein fagna mann, Fagna folk. ein fagna mann. ein fagnad. fagnaleg
fajanse-fabrikk stad for produksjon av fajanse, brend leire med bly el. tinnglasur
faks eit
fakta seg . faktor,
faktisk  
faktor ein
faktum eit, fl. fakta
fakultet eit
fal  
falanks ein (lausriven militæravdeling)
fald ein, -a
faldekniv ein
fall eit
falla (e, a. a)
fallitt ein
fals eit (f. og fusk)
falske ein: lett oske
familiær  
famn ei. -a
Fana bydel i Bergen, eigen kommune fram t.o.m. 1971
Fanatikar ein
Fanden ogso fa’n, faen, same som Pan.Naturguddom og fruktbarleiksguddom
Fane ei. faneberar, ein
Fang eit
Fange ein
Fant ein. -ord, -e-
Far ein = fader, -fl. feder el. fedrar. far-bror, -syster, -mor
far vel  
fara
Farang ein:
Farde ein: mygl
fare sjå fåre
farg eit
farga
farge ein (let)
farin eit: sukker, grovmalt
farisear ein. Fariseisk: religiøst-politisk parti på Jesu tid. Delt i to gruppor, hillelianarar og shammaianarar. Farisearane var ofte omreisande emissærar, i motsetnad til sadukeerane, som var meir akademiske og liberale, teologisk tala.
Farleg sjå fårleg
Farmann ein
Farmasøyt ein: apotekar, medisinprodusent. Frå gresk: pharmakos, som tyder ‘trollmann’.
Farse ein
Farsott ei
Farsott ein
Farty eit
fasade ein
fasett ein
fasit ein: svarliste, liste over rette svar t.d. i matematikk
fasong ein
fastland eit
fastna
Fat Eit, umgrep nytta om tunnor (oftast um uljetunnor, 205 liter) men òg om eiketunnor for vinlagring.
fat eit: flat plate, anten nytta til servering, eller til å eta frå: sjå tallerk.
Fata
fatig -dom. fatigsleg
fatl eit: band. fetla fatna
fatt attyverbøvgd. ~ fingra, ~halsa
fattast vanta
fattig sjå fatig
Fausken favoritt, ein
Fe eit: -al, -aling , -avl(e), -læger, sjå,, eit
Feber ein
Feda på Vest-Agder
Feder el. fedrar. fedreland, eit
Fegen glad. fegna -st
Fegre fegerst (fegst), Fagrare. fagraste
Fegre ei: venleik
Fei ein
Feia . ein, feiar. feiing, ei
Feid ein. (skinn-)
Feig som snart må døy, Feigd: el. feigdarmerke
Feil ein
Feima : hanga ved
Feit (feitt). -lagd, -sild, -ved
Feitt eit
Fék eit
Fele ei
Fella (er, felte)
Felle ei
Felleleg lagleg
Felt ein-, tvi-, tri
Feltspat ein: steinslag
Fembøring ein
Femna (er, de)
Femtan tal
Femti tal
Fenad ein: bøling
Fender ein
Fengd (lett~, sjeld~)
Fengja (er, de)
Fengje ei
Fengsel eit: fangehus
Fengsla  
Fenna (er, te), av fonn
Fenomén eit
Fenrik ein
Fente ei: kvinneleg fant
Fer av fara
Fér (t). fora seg
Féra : stulla, pynta
Ferd ei
Ferd fara (fer, fór, fare)
Ferda : gjera ferdig. -st: reisa. ferdabunad. ferdalag, eit. ferdamann, ein
ferdig reide til å fara, avslutta, fullførd, sett i stand, tillaga, utsliten, utmødd, uttvera, klar, budd, nær ved, frisk, helsug, rørig, førleg, stor, sterk, dugande
ferdsel ei
fere ein: smal teig
ferie ein
ferja  
ferje ei
ferm Kraftig bygd, ~og breid over baken
ferma (er, de), av farm
ferniss ein
fernissera (a el. te)
fersk  
fesl eit fetl
fesla fetla
fest ein: høgtid
festa : halda fest
fester ei: fangeline. Festa (er, e). festar-folk, -mål. -møy, -ring, - eit feste
festning ei
Festòng ein: blomsterkjede
Fet eit: steg
Feti eit, -a = fesi, -a
Fetish ein. -dyrkar, gjerne knytt til seksualitet, fot-fetish, seksuelt leikety, eller klede (underty)
Fetling ein = fesling
Fideikommiss eit
Fiende ein. fiendsk. fiendskap, ein. fiendsmann
Fiff eit
Fig (fløtt): lunka. fløa
Figur ein
Fik ein (øyre-)
Fikke ei
Fikla : klussa
fiks  
fiksjon ein
fikta  
Filefjell Fjellkjeda i Noreg
Filial ein: avdeling av eit firma, ein bank på annan stad enn hovudavdelingi.
filigrans -arbeid
Filippinane øygruppe i sudaust-Asia, hovudstad: Manila, katolsk, med aukande muslimsk folkegruppe
Filistar ein. Filistarland
Fille ei
Filolog ein. -i, ein
Filosof ein. -i, ein
Filt eit. -hatt
Filtréra (a el. te): sila
Fim snar. -leik
fin Flott, pen, nydeleg
finans -mann
finger ein, fl. fingrar
fingerbjørg ei: metallhætte til å setja på peikefingeren når ein syr, for at ein ikkje skal bli sår i fingrane.
Finland eig. Suomi, landet der finnane bur, aust og nord om Noreg. Hovudstad: Helsinki.
Finn ein. finnut
Finna (i, a, u)
Finne øydemark
finn-gras eit serskilt tjukt gras, Nardus Stricta, ogso kalla finn-topp
Finnmark  
Finnskogen skogtrakter tett opp mot svenskegrensa, sterkt knytt til sentimentale viser.
finn-topp sjå finn-gras
Finnøy kommune i Rogaland
finsk Frå Finland
finsleg med still og god framferd; velseda, taktfull; venleg, blid; tekkeleg; nett
finte ei
fioloncello ein: oftast nemnd som Cello (tsjello)
fir -føtt,-kanta, -menning
fire tal. fyrti
firfisle ei = fjorføtle
fiska . ein fiskar. fiske, eit. -jo, ein (fugl). -vær, eit
fit ei (fl. fitjar): eng
fitja : draga saman
fivel -in, fl. Fivlar, myrull, løvetann i fræform
fivrelde eit
fjatl Eit, -a: vimsa
Fjelberg stad i Hordaland
Fjelg -a: gjera fjelg. fjelge, ein. fjelgna : verta fjelg. fjelgsleg
Fjell kommune i Hordaland, nørdste delen av Sotra
Fjell eit. fjell-lei(d)es
fjell -land eit
fjelsk (nordan~)
fjerde (4de) el. fjorde fjerding, el. fjordung, ein
fjern el. fjerr. nær og fjerr fjerre: burtimot. just so fjerre
fjes eit
fjesing ein: eiterfisk
fjetra -st
fjolla : fjasa. fjolle, ei. fjolle Og fjolling, ein. fjollen og fjollut
fjom eit (“fnugg”)
fjong (t) (i)
fjor i fjor sumar. Av ‘førre’. fjor-gamal. fjors-høy
fjord ein.
fjordbue ein som kjem frå el. bur i ei fjordbygd
fjorde el. Fjerde
Fjording ein: Hesteslag
fjordung ein, el. fjerding
fjorføtle ei = firfisle
fjortan tal
fjos el. fjøs, eit
fjós eit a
fjott ein (godfjott)
fjuka el. fyka (y, au, o)
fjære el. fjøre, ei
fjølde ein: mengd. Fjølg = fjølment: mannsterk
Fjør ei: -a. -ut
Fjøra (um sjøen)
Fjøre Ei, -flod og f.
Fjøs el - fjos, eit
Fjåg blid og glad
Fjåk #NAME?
Fjåmen bleik
fjås eit -a
flagg eit. flagga
flagra
flak eit
flake ein
flakka
flakna
flakóng ein: liti flaske oftast nytta til parfyme
flaksa
flamlending ein
flamme ei el. ein
flanell ein
flaske ei
flat (flatt) flatbrød, eit
flaum ein
Flednad ein: vinterfóring
fleggja
fleggje ei
fleinskalla Utan hårvekst på hovudet
fleire  
flekk ein, fl. flekker. Flekka, flekkut
flekkja (flekkjer, flakte. flakt,). flekkjing, ei
fleng (i fleng)
flengja (er, de)
flengje ei
flepa  
flerre ei
fles ei, fl. flesjar el. fleser
flesk eit. fleske-feitt, -svord
fletta  
flette ei
fli ei: liti plate
fli (r, dde): pynta, senda
flikja (er, te)
flikra : kjæla
flina (i, ei, i)
flinad ein: stell
flindra , -st
flindre ei
flint ei el. ein
flira (er. te)
flis ei, fl. flisar el. fliser
flit ein. hus
flittig (t)
fljot (fljott) el. fløt: snar
fljota el. flyta (y, au, o)
fljuga el. flyga (y, au, o)
flo ei el. eit: regnbye, -sky -ver
flo ei: lag. flo på flo
flod ei. Flaum, høg sjø. -mål
flog eit. -næme, eit: = -vit, eit: storånd, geni
flogsa
flogse ei
floke ein
flokk Ein, -a
flókna : koma i floke
flom sjå flaum, ein
flongsa  
flongse ei
flor ein (= fjos)
flora ein (voksterrike)
florett ein (våpen), sverd
floss -hatt
flòt eit: flòta
flòt flòte, ei, el. flate
flotilje ein: flòtedeild
flotna  
Flott adj.
Flótt ei: skoglaus fjellslette
Flu ei: grunne, ofte god fiskeplass
Fluge ei
Flugsa  
Flugse ei
Flukt ei
Flundre ei, el. flyndre
Flunsa : flengja. flunsen
Flutning ei (flytting)
Fly eit: grunt vatn, fjellmark
Fly eit; Transportmiddel som flyg i lufta (aeroplan)
Fly (r, dde)
Flyga el. fljuga (y, au, o)
Flyge eit: insekt
Flygel ein (fl. flyglar): tust
Flygemaskin ei; transportmiddel som lyg i lufta, oppfunne av Wright-brørne
Flygg eit (anker-) = fli
Flykkja (er, te), av flokk
Flyktig (t)
Flyndre el. flundre, ei
Flysja (flys, fluste, flust): skala
Flysje ei
Flysse ei: klut
Flyta el. fljota
Flytja (flyt, flutte, flutt) el. flytta (er, e)
Flytt ein. -fugl, -mann
Flæ (r, dde): kavla, setja, flå på garn
Flækja (er, te): sprengja
Flær not. av flå.
Flæsa (er, te): renna i strålar
fløa : floleggja
fløda (de) el. flø (r, dde): strøyma fløgde, eit: flaum
fløkja (er, te) av floke
flømma sjå fløyma
fløt el. fljot
fløy ei. -mann
fløyel eit: tekstilstoff
fløyg ein: brødstikke
fløygd flygeferdig
fløygja (er, de): sleppa
fløyma (er, de)
fløyt ein.: lette
fløyta (er, te). ein fløytar
fløyte ei (til å blåsa i)
fløyte ein
fløytt farande med båt
flå ei, tl. flær
flå (flått): open. flåkjefta.
flå flær. flo, flege) el. (r, dde)
Flåsa : vera flåkjefta
Flåte ein, el. flåte
Flått ein
fokk(e) ei
Fokstua  
Folda i Nordland
Folge ei: livøyre
Folgefonni Isbre i Hordaland
Folk Eit: -eleg
Foll eit. -a: gjeva att
Folna : visna
Fomla sjå fumla
Fonetikar ein
Fonetikk ein
Fonn Ei: fl. fonner el. fenner
Font Ein: døype-
Font Ein: skrifttype brukt i datasamanhang
For du veit det
for -sverja, -svoren
For vel mykje, t. d. forlaupas , forlest, forlyfta seg, forskoren
Fór eit (trøye-)
Fór Eit: -løyse. fåra
Fór av fara
Fòr ei. Plog-
For deg for og imot
for di fordi
for vand burtskjemd, kresen
forarga Sint, vreid
forbanna : svært arg: el. under forbanning
for-bina -bisneleg,forundra, opp i under, overgjeven
forbjoda el. ~by (y, au, o)
forbod eit
forbryta el. forbrjota
forderva Rôten, urein, vondsinna
fordom fyrr
fordôm ein
fordrygja (er, de) seg
fordøma (er, de)
foreldre fl.
Forfall Eit: forfallsdag, ein
Forfeder el. forfedrar, fl.
forfjamsa Fjetrad
forfælande forfælt
Forfæra (er, de)
Forfærd Redd, skræmd
forfærd Redd, skræmd
Forgift ei. -ig
Forgjed eit: ovhug. forgjedja (adj.)
forgjord Fortrolla, demonisert, bm: besatt av ond ånd
forgylla = gylla
forklæ(de) eit
forklædd  
forklåra . ei forklåring
forkunn og forkunna: framifrå
forkynna (te). forkynning, ei
forlata (é, é, a). forlating, ei
forleggja leggja gale, rota vekk
forlende eit
forlest av lessa
forlik eit. -s-møte, -råd
forlikskommissær ein
forlog fl.: folge; føderåd, matlager, forråd
form Ei: -a
formann ein
formannskap eit
format eit
formell  
formyndar ein
formyse ei: orsaking
forn gamal. ~tid
fórn ei: gjeven gjestebodsmat.
Fórna -
fornem Adeleg
Fornheimen Hellas og Rom i antikken
fornærma . fornærming, ei
fornøgd = nøgd
forpakta . ein forpaktar
forresten forresten
forretning ei. -s-brev, -mann
forråd eit el. ei
forråda (er de). forrådar, ein. forrådd
forsaka  
Forsand stad i Rogaland
forset(t) eit
forsett Å planleggja noko medvite
forsigla  
forsjåleg  
forskot eit
forskrift ei
forskræmd redd, skræmd
forskylda (er, e)
forslag eit
forsliten  
forsmå (r, dde)
forspyrja seg
forstand ein el. eit, -sak
forstandar ein: leidar i kriste kyrkjesamfunn t.d. utan teologisk utdanning.
forstandig Klok, intelligent, smart, vis
forstove ei
forstøkkja (te), forstøkt
forstå (-stend el. '-står, '-stod, '-stade el. '-stått)
forsvar eit
forsvara  
forsyn ei (eit)
forsynd ei: fint snøre
forsæte eit
forsøma (er, de)
fort (forare, forast)
fortale ein
fortelja (-tel, '-talde, '-talt)
forteljing ei
fortena (er, te)
forteneste ei
fortenstmedalje ei: medalje utdelt av kongen, “for teneste”, ikkje “forteneste”.
Fortid ei, el. fyrrtid
Fortrjota el. -tryta (y, au, o)
fortulla  
fortvila  
fortøya (a el. er, dde)
fortåg eit (i ei gate)
forunderleg Løge
forundra  
forutan motsett av i tillegg til
forvand av forvenja, men
forvenja (-ven, -vande, -vant)
forvér eit
forvilla (er, -villte, -villt).
Forvilling ei
Forviten forvitenskap, ein
Forvitne ei
forvitneleg Morosamt, spennande
forvønen som ventar for mykje
forvåga seg
forøvast verta forøven: bljug
fós fosen: porøs
fosfat (super~)
fosna  
Foss ein. -a
Fossekall ein: fugleslag
Foster eit. -bi-år
Fostra  
Fot ein, fl. føter [føtter]
Fotball ein
Fotograf ein. Fotografera (a el. te) fotogravyr(e), ein
Frakk ein
Frakt Ei: -a
Fram -me
fram -tanke. -tennt, -vekstring, -vokster
framand Ikkje kjend
framanfor -til o. tl.
framburd ein
frambærleg  
framferd ei
framfyre  
framgjengd  
framifrå Ypparleg god. Sers god
framkjøm  
framlegg eit (forslag)
framleides el. framleies
framlenges  
framsleng ein, og framslengje, ei
framsteg eit
framsyning ei: ,utstilling
framtøke eit
framum  
Frankrike Land i Europa
Fransmann Person frå Frankrike, ein
Frase ein
Fraud ei: skum: møk. frauda el. fråd, -a
Fred ein. freda . fred(e)leg. fredssak, ei. fredsæl
Fredag ein
Frega
Fregatt ein
Freista
Frek frekast: sterkna
Frekne ei, fl. freknor: pigmentprikkar i hudi. freknut
Frelsa (er, te)
Frelse ei
Frelst (fri og -)
Fremja
Fremmeleg (med barn): gravid
Fremmend sjå framand
Fremre fremst, av fram
Frende ein. frendskap, ein
Frenke ei
Frest ein, el. frist. Fresta -a): setja ut
Fretnad ein
Fretta (er, e)
Fri (tt). fria (r, dde)
Fria friar-brev
frid ven: handfridt arbeid. fridka , -st
friksjon ein
frille ei
frimerke eit
fripass eit
frisera (a el. te)
frisk -leg -leik, å vera frisk
frist ein, el. frest
frisyr(e) ein
frisør ein
frjosa el. frysa (y, au, o)
frod vis
frode ei: skum
Frol i Nord-Trøndelag
Fromasj ein: eig. Frå fransk: ost, idag nytta om fruktpuddingar med fløyte i, sitron- jordbær- osb.
Frosk ein
Frost ein el. eit -ai, -hætt, -næm
Frosta i Nord-Trøndelag
Frottera (a el. te)
Frue ei.
Frukost ein
Frukt Ei: -a
Frums (den fyrste) -kalv, -e-kake
Frumvaksen (just vaksen), frum'- vekstring, '-vokster
Frumverter eit: fyrste vørter
Frunse el. frynse, ei
Frygd Ei: -a
Frygia Umråde i Vetle'-Asia
Fryna (er, te) = frøyna
Frysa el. frjosa
Fræ el. frø, eit.
Fræg Dugleg, namngjeten
Frægd ei
Fræna (Møre)
Fræsa (te). katten fræser
Fræva ~ seg. frædd el. fræv
Frø eit, el. fræ
Frøken djerv
Frøken ei (fl. frøkner)
Frøsa (er, te), um, vatn, um hestar
Frøyda (er, de) = frauda
frå -drag , -skild
fråda sjå froda -fall -hald (-s-sak)
fråssa . ein fråssar fugl, ein
fuksia ein: blomeslag
ful (t): sløg,
full (fullt)
fulla  
fullmakt ei
fullmektig ein
fullnad Ein, til fullnads
fullnøgd  
fullt av full
fullviss  
fulskap ein
Fult av, ful
Fumla
Fund ein el. eit
Fundament eit
Funksjon ein
Furasje ein
Furde ei: noko underleg.
furdeleg Godt, bra
fure ei
furér ein
fureskog -mo
furk ein
furta . ein furtekrok
Furten Sur, grinete
Fusa i Hordaland
Fustasje ein
Fut ein
Fyka el. fjuka (y, au, o)
Fylgd ei
Fylgja (er, de).
Fylgje ei fylgjeleg
Fylgje eit. fylgjesmann
Fylgjestreng (konsekvent)
Fylje ei: ungmerr
Fylke eit. fylkesmann, -ting
Fyll ei fylla (er, fyllte)
Fylle ei fylling, ei
Fynd ei. fyndig (t). fyndord, eit
Fyr ein. -tårn
Fyre og etter. fyre jol
Fyrebod eit
fyredrag eit
Fyredrag eit, el. foredrag
Fyreferd ei
Fyregangsmann ein
Fyreklæde eit: fangskinn
Fyremun ein
Fyremæling ei (fyreord)
Fyremål eit
Fyresetning ei fyreskrift, ei
Fyretanke ein
Fyreteljing ei = fyretole, ei
Fyrevis framsynd, framtenkt
Fyreåt  
Fyrkje ei
Fyrr i tidi
Fyrre dagen, gongen. Ofte samandrege: fyrråret, fyrrkvelden, i fyrrdags, i fyrrkvelds
Fyrrtid ei, el. fortid
fyrst 1. ikkje sist.
fyrste ein. -døme
fyrste el. fyrsta (Kjem du no fyrsta )
fyrstningi (i) f.
fyrstundes  
fyrti el. Førti
fyrverk eit
fysa (er, te): ha hug til
fysikar ein
fysikk ein
fysiognomi ein
Fysiolog ein. -i, ein
Fysne ei: overlede
Fyssa (er. sste) = fossa
Fægringsord eufemisme, omskriving av eit ord for å gjera det lettare å svelgja
Fækje ei
fæl (t). fælande
fæla (er, te)
fælen  
fælske ein
fær av å få
færing ein: båt for fire årar: f(ir-)æring
færre færraste, av få
Færøyane Øygruppe i Atlanten, tidlegare busett av vikingar
Føda (er, de) el. fø (r, dde). vel fødd (dt)
Føde ei
Fødeflekk ein
Fødesheimen (verdi)
Fødestad ein
Fødsel ein. -s- dag, -år
Føl eit: unghest
Føljetong ein
Fønikia Historisk landområde i Midtausten
Før (t) til noko
Før sjå fyrr
Føra (de el. te)
Førarskap ein
Føre sjå fyre
Førig og frisk
Føringsmann ein
Føtt av fot: lett
Føyke eit: fok
Føyken = fjåk, som fyk lett, rask, snygg, lett, blid
Føykja (er, te)
Føysa (er, te). ein føysar
(fær el. får, fekk, fenge el. fått)
Fåfeng Ein: til fåfengs, i fåfengen. fåfengd. ei. fåfengt. fåfengeleg.
Fåle ein