Prøvor på
brevstil.
Les kvart brevet
for seg. Sjå inkje for mykje på samanhengen millom brevi, jamvel um dei .
handlar um det same.
Utnemningar
1.
Frå 3dje brigade.
I samhøve (1) med tilråd (2) frå høgvyrde Vestupplandske
regiment (3) kårar eg furer ved 2 kornpani (4) av Hallingdals bataljon
Hallvard
Haugastøl
til
kommandersjersant og kallar han til tenest ved 4de kompani (sveit) av same
bataljon.
Kunngjer
dette for regimentet (herfylket)!
Send inn
utnemningsbrevet frå kommandersjersant Haugastøl, so skal han få den nye
utnemningi påskrivi!
Dei
vedleggi, som kom saman med tilrådet, er inn- lagde og fylgjer attende. N. N.
2.
Til Vestupplandske
regiment (herfylke).
3. brigade
hev 26 f.m. gjort desse vedtak, som alle gjelda (1) frå 1 marts:
[Dette kunngjer(4)
eg til vitand.(5)]
9. kompani
av V. U. regiment den… 19..
N.N.
Mannamillom
Hr. sjersant Framnes
” - Storhaug
” - Ringstad
attende!
Eller brevet kann byrja soleis: Eg vil, De skal vita, at 3. brigade…
Dette siste er garnalnorsk brevstil: ”Wer williom, at Der vitid, at…”
Eller: Eg vil gjera kunnigt
for kompaniet, at ....
3.
Eg vil, de skal vita, at brigaden i brev dagsett .23
d. hev samtykt, at sjersant Halistein Endreson av 3. kompani av
Austupplandske regiment fær sitja umbodet sitt 1 – eitt – år utover den tidi,
som er sett som høgalder.
4.
Kompaniet
hev no fenge tvo nye sjersantar, som båe bur innanfor kompanidistriktet (kompanisokni)(1).
Det lyt difor verta eit par umflutningar millom underoffiserarne.
Sjømilitært distrikt = ei flotereida. Jfr. gamallnorsk: skipreida.
5.
Etter(1)
pålegg av 5. d. m. hev eg idag teke ved 3. fordeling (fjordung) etter sjersant
Haugan, som steig over i landverni.
Alt
brevskapen var til stades og i orden so nær som, at det vanta handrulleblad for
hermann 1223. Sjersant Haugan sa meg, at han hadde gjeve fanejunkeren
(2) handrullebladet på moen, men inkje fenge det att.
6.
Sjersant Stølsås
hev 10. n.m. fulltent sine 3 prøveår. I desse 3 åri hev han gjort
væpna tenest i 2 rekruttskular og
3 bataljonssamlingar (1) og dessutan 1 - ei - mobilisering (eitt herlaup(2) ).
Han hev
fenge røyna seg (3) i alle slag tenest og vist seg som ein mangfør og sers
dugande underoffiser (hovudsmann). - Og serleg vil eg nemna, at sjersanten er
ein mann med tiltak og sjølvstende. Han stend aldrig fast, men legg
djervt i veg og veit oftast å finna det rette. Eg nemner dette; for det er ein
givnad, som er vigtug for ein førar no i vår tid.
Eg vil hugheilt tilråda, at sjersanten no vert fast
innsett (fær fast utnevning).
3. kompani ....
7-
Eit sjersantsrom vert ledigt ved underoffisersskulen
frå 25 marts.
Søknad ved kompaniet innan 16. d. m.
(Dei som vil [etlar seg til å søkja], må vera ute i so
god tid, at søknaden kann vera ved kompaniet innan 16. d. m.)
3. kompani.
8.
Eg søkjer
vyrde 3. brigade um å få det sjersant. romet, som no vert ledigt ved underoffisersskulen.
[Kann (kunde) eg få det sjersantsromet, som .... ?]
Eg er fødd
på Juv i Øyfjell 15/9 1880, gjekk skulen 1898-01, tok sjersanteksamen med 1,632
og hadde tevlingsnummer 3 av 44.
Den 1. april 1905 vart eg kåra til sjersant på prøva
og kalla til tenest ved 2. kompani av Hallingdals linjebataljon, og den i april
1908 fekk eg fast utnemning.
Etter eg vart sjersant, hev eg gjort væpna tenest
soleis:
|
1905 |
rekruttskulen |
48 |
dagar |
|
|
bataljonsstemna |
24 |
dagar |
|
|
mobilisering
(herlaup) |
19 |
dagar |
|
1906 |
- |
|
|
|
1907 |
ved trænkorpset
eit skeid på |
100 |
Dagar |
|
1908 |
- |
|
|
I 1907, då eg gjekk det 100 dagar skeidet ved
trænkorpset, var eg burte frå øvingarne ved mitt eige kompani.
Juv den … 19..
Vyrdsamst
Jon
Jonsson Juv,
sjersant.
9.
Framsegn (utsegn)
frå 2. kompani av Hallingdals linjebataljon.
Dei
taluppgifter, sjersanten legg fram, dei samstavar med rullebladet
(manntalsbladet).
Sjersant Juv
hev gjort tenest ved dette kompani i 3, - tri - år, og eg veit inkje anna berre
godt å segja um honom.
Sjersanten er
ein framifrå dugande og ihuga kar både til førar og til lærar. Han hev eit godt
låg med å handsama sine folk og veit alltid å halda god hertugt.
Elles er
han hæv til alt skrivearbeid og til herstjorn og i det heile ein sers pålitande
og brukfør hovudsmann.
Hugheilt
kann eg stydja søknaden hans. Eg er viss på, at sjersant Juv vil svara mannsrom
fullt ut som lærar ved skulen.
Oslo den …
19..
N. N.
10.
Fanejunker Austad stig i april over i landverni.
Dermed vert det ledugt (falt) eit kommandersjersantsrom ved 2. kompani.
Kunngjer dette! (Gjer dette
kunnigt!)
Søknad ved bataljonen innan 20 d.m.
N.N.
11.
Eg kjem inkje til å søkja den ledige
kommandersjersantsposten ved 2. kompani. Eg er berre 25 år, og då kann
det inkje vera stor von for meg.
Gunnar Glesne.
12.
(Som påskrift.)
Attende til Hallingdals bataljon med fråsegn (bod,
helsing), at ingen av sjersantarne ved mitt kompani etlar tevla um det ledige
kommandersjersantsromet ved 2. kompani.
Dei er alle
saman so unge, at dei inkje vil (torer) bjoda seg fram.
[Eller: Dei er
alle saman so unge, at dei inkje djervest kappast (jambjodast) med dei eldre
underoffiserarne (hovudsmennerne) frå dei andre kompani.]
Øvingarne
13.
Stemning til
øvingarne!
[Til
frammøte stemner eg: eller: Dit stemner eg:]
premierlytnant
Høgetveit,
underoffiserar
(hovudsmenn) og speimenn, som stend på fast løn,
vernepliktige
offiserar, spelmenn og stridande korporalar, som pliktar tenest iår - inkje er
fritekne, inkje hev fenge utsett og heller ikkje er kalla til onnor tenest,
stridsmenn og køyrekarar av årgangarne 1907 Og 1908, hermenn av eldre årgangar,
som pliktar taka inn att forsømd tenest (jfr. skriv av 10 marts d. a.),
vernepliktig
sanitetssjersant Garlid,
kokkar av eldre årgangar, som enno pliktar hertenest i
fred. (Derimot skal skræddarar og skomakarar seinare få serskild tilsegn um
tidi, då dei skal møta).
Underoffiserar,
møt fram for kompanichefen 28 juni kl. 2!
7de kompani
av Vestupplandske regiment.
Oslo 10 juni 1909.
N.N.
14.
Sanitetskorporal
Grønlid kom igår og spurde meg, kvifor han inkje var stemnd til hertenest iår,
og samstundes vilde han høyra, um det inkje var hans skyldnad å møta likevel.
Eg svara då, at han inkje var nemnd på stemning
i årsens øvingar,
at sanitetskorporalar vanleg fekk serskild tilsegn, og at han kunde sitja i ro
heime til stemningi kom.
Eg nemner dette likevel på voni korporalen var gløymd.
3. fordeling…
15.
Attende med
fråsegn (bod, ordsending, helsing) til korporal Grønlid, at
sanitetskorporalar vert innkalla, etter som me treng deim. No iår er korporal
Sørbøen kalla til tenest. Difor trong me.inkje korporal Grønlid; men han lyt
vera budd på å take sin muin att (tena uppatt) eit anna år.
4. kompani…
16.
Skjoteskulen
Brigaden gjer
kunnigt i brev av 27. d. m., at dei held skjoteskule for fotfolket på Elvrom
imillom 13. aug. og 27. sept. d. a.
Vestupplandske regiment hev pålegg um (er tilsagt) å
kalla(1) til tenest i skulen i underoffiser og i spelmann, som skal (møta)
melda seg på Terningmoen 11. august um morgonen. Dessutan skal regimentet kalla
inn til læresvein 1 - ein - underoffiser, som skal møta fram den 22. um
middagen, når toget frå Oslo er framkome til Elvrom.
Skulde nokon av sjersantarne ha hug og høve til å la
seg kalla inn, anten til tenest i skulen eller til å vera læresvein, so seg frå
med fyrste post!
1. stemna
17.
Obersten skreiv 6. d.m. til meg, at det skulde vera
skjoteskule for fotfolket uppe på Elvrom millom 19. d.m. og 31. n.m. Samstundes
baud han meg taka ut ein underoffiser av 3. kompani, som han kunde kalla inn i
skule til å vera læresvein.
Eg vil sjersanten skal vita, at eg nemnde Dykk. De lyt
halda Dykk ferdabudd på voni, de vert innkalla.
Skulde det
vera noko sers i vegen, so det vart vrangt og ulaglegt for Dykk å koma av
garde, - so seg frå med fyrste post!
3. kompani…
Til Hr. sjersant
Håtveit.
18.
(Påskrift)
Det er ingen ting i vegen frå mi
sida.
Hallstein Håtveit
19.
Etter den fråsegni, De sende i brev av 3. d. m. hev
bataljonen idag fastsett, at De no i haust skal ganga skjoteskulen på Elvrom.
Møt fram
fullt herbudd på Terningmoen den 22. d. m. og gakk fram for stjornaren, for
skjøteskulen innan kl. 4 um ettermiddagen
Seg frå
(seg meg, sanne meg), at stemning er motteki!
4. kompani.
Til Hr. sjersant
Håtveit.
20.
Innlagt kjem ein søknad frå vernepliktig korporal Hans
Haugen. Han bed um å få utsett (framdrygt) bataljonssamlingi til næste år.
|
Korporalen
er fødd i Gran |
1/9 |
85 |
|
teken til
næming ved Garden |
1/9 |
85 |
|
han er
vernepliktig korporal frå |
1/9 |
08 |
|
i tilgang
ved 3. kompani |
14/10 |
08 |
|
Verneplikt
i lina rekna (gjeng) frå |
1/5 |
06 |
Etter kongebrev av 31/3 03 § 62 pliktar korporalen
tena i 2 bataljonsstemnor i lina og 1 - ei - bataljonsstemna i landverni.
Korporalen var
heime hjå meg idag og målbar søknaden sin. Han fortalde, at han nyst var
framsloppen or teknisk kveldskule. No hadde ingeniør Berg vona honom arbeid ved
vegstellet i Drammen til sumars. Men fekk han inkje denne posten, so hadde han
endå i bakhandi ei vinglevon um å få arbeid ved utstaking av jarnveg. Men glapp
dette alt sarnan, so vilde han møta på moen, jamvel um han fekk orlov frå
hertenesta.
Han meinte, det var uråd å få sumarsarbeid iår, um han
skulde på moen. Men hadde han fyrst kome seg inn einkvar staden, so
trudde han, det vart lettare å taka hertenesta eit rana år.
Det kann
vera noko i dette. - Eg stydjer søknaden.
2.
fordeling…
21.
Brigaden hev 12. d. m. samtykt (gjenge med på), at
vernepliktig korporal 511 Hans Haugan fær framdrygt hertenesta 1 - eitt
- år i tilfelle av, at han fær arbeid ved Drammens ”veivæsen".
Um korporalen inkje møter iår, må han difor vera
fyrebudd på å heimla fråvera si ved å leggja fram fullgodt vitnemål um å vera i
tenest hjå Drammens ”veivæsen”.
3. kompani
(sveit)…
22.
I brev av
2. d.m. baud kompanichefen meg høyra etter, um nokon av dei vernepliktige korporalarne
hadde hug og høve til å la seg kalla (1) til tenest i rekrutskulen i år.
I denne fordeling (fjordungen) hev einast korporal
Hauglid sagt seg viljug.
Sjå innlagde brev.
3- fordeling (fjordung)…
1. til å bjodast til tenest : til å bjoda seg til tenest
23.
De skreiv til meg her ein dagen og
spurde, um De i år skal tena uppatt dei 8 dagarne De var sjuk i fjor under
bataljonsstemna!
Ja De skal so!
Men øvingarne for i år (årsens øvingar)
er enno inkje dagstudde (eindraga) av kommanderande general (høgste
hershovding) og fyrst, når det lid ut i april, kann De venta å få ei vitring um
møtedagen.
3.
fordeling…
Til Hermann 1762
Helge Haugland
24.
3. brigade hev 2. d. m. fastsett, at dei kararne, som nedanfor er nemnde, og som inkje
gjorde full tenest ifjor, dei skal taka sin mun att iår soleis .....
Eller: 25.
Dei kararne, som nedanfor er nemnde gjorde inkje full hertenest ifior.
Og brigaden hev difor 2. d.
m. fastsett, at dei iår skal tena uppatt soleis:
Hermann 1386 Hallvard Framnes låg sjuk 5 dagar av
bataljonssamlingi, etter ein hest hadde spent honom. Han slepp tena uppatt desse
5 dagarne. Dette vil eg han skal vita!
Gjev kvar av dei 4 fyrste kararne stemning i serskilt brev og krev
kvitting frå kvar og em. Gøym sjølv dei kvittingarne, som kjem inn; men tak
deim med på moen, so De kann leggja deim fram i tilfelle det var nokon, som
inkje møtte!
Sanne (seg) meg, at De hev motteke dette brevet!
2. kompani (sveit)…
26.
Hels (seg) kompanichefen, at eg hev fenge brevet hans med pålegg um å
møta fram til hertenest på Helge- landsmoen den 24. d. m. innan kl. 3.
Hallstein Håland
27.
Eg kann helsa og fortelja,
at fyrre dagen fekk eg stemning til bertenest.
Men det vert inkje råd for
meg å koma nokon veg no. Eg braut høgre foten min i vika, som var, og sidan hev
eg vore sengfast, og inkje er det von, at eg kann få trøda (stiga) på foten på
6 vikor enno.
Bygdelækjaren var her igår. Han skreiv dette brevet (vitnemålet), som
fylgjer med.
Helge Bjerkheim.
Til Hr. sjersant Glesne.
28.
De veit at De skyldar iår å
taka att 28 tenestdagar av rekrutskulen,
som De inkje fekk med ifjor.
De skulde med retto ha møtt
fram til tenest 29. mai. Men med di 1ste kvitsundag iår fell på 29. hev brigaden gjenge med på å
drygja møtetidi fram ein dag - til 30. mai kl. 3 em.
3. fordeling.
29.
Brigaden hadde 24. f m.
samtykt, at korporal Hans Heimlid skulde få framdrygt hertenesta 1 -
eitt - år.
Men no var korporalen innum
meg idag og fortalde, at han hadde fenge leigt ein kar i staden for seg på det kantoret,
han arbeider. Dermed vert det ei råd for honom å sleppa laus, so han kjem til å
møta likevel.
Jon Jonsson Juv,
sjersant.
30.
Eg lyt søkja høgvyrde regiment um å få leiga mann for meg i
rekrutskulen iår. (Betre: Kann eg få lov til å…)
Attved hertenesta driv eg gardsbruk, men no bar det so til, at løda
(lyda) mi brann upp i vår. Eg lyt byggja straks, um eg skal få avlingi inn til
sumars. Men inkje vøre det greidt å byggja, um eg skulde vera burte sjølv og la
framande stjorna med det vesle, eg hev å byggja for.
Siersant Juv hev bode seg til å ganga i staden for meg.
Hans Brenno,
sjersant
31.
Eg sender søknaden fram til bataljonen.
Det er audsynt, at det må vera ei velferdsak for sjersanten å få lov
til å leiga for seg i rekrutskulen iår.
Han er ein veltent kar, som aldri fyrr hev drege seg undan tenest. Eg
godkjenner sjersant Juv til leigekar og stydjer søknaden.
3. kompani…
32.
I høgvyrde brev av 3. d. m.
spør hr. oberstlytnanten um nokon av sjersantarne ved 4. kompani vilde taka på seg
tenest ved eit intendanturskeid på 72 dagar på Gardermoen.
Sjersant Framnes hev gjeve. sitt ja-minne. Brevet fylgjer.
Sjersant Glesne er viljug mot at tenesta på Gardermoen må koma til
å vega jamt med ein rekrutskule. Dette er no inkje meir enn rimelegt heller,
synest eg.
3. kompani…
Orlov
33.
Kann eg få lov til å bu på Storlid gard til øvingarne
(bataljonssternna) på Helgelandsrnoen byrjar (tek til) i 1909?
Garden ligg
2 km. frå Dalmot
jarnvegsstation. På grannegarden Austlid er det telefon, som ein kann ringja
upp gjenom Inndals central.
Tilskrifti mi vart då:
Storlid um Dalmot jarnvegsstation.
Glesne,
sjersant
Eller: Kunde eg få lov til ...?
Kunde det lata seg gjera, at eg fekk bu ...?
Vøre det so vel, at eg kunde få (lov til å) bu
på… ?
Vøre det noko i vegen, anna eg kunde få…?
Bruk helst spyrjeforrni. Det er her denne
formi eig heime. Skriv difor inkje - eller berre fyr eit undantak:
Eg er so fri å søkja eller: Eg gjer meg so fri
å søkja.
34.
Austupplandske regiment hev
6. d m. samtykt, at De fær lov til å bu på Storlid gard um Dalmot
jarnvegsstation - men på det vilkor (med dei skilord), at dette orlov inkje må
føra nokon umframkostnad på rikskassa.
35.
Påskrift: Samtykt på dei
vilkor, at… Eller: Samtykt med dei skilord, at ....
36.
De skreiv til meg den 21. d.m. og
søkte um å få orlov til onsdag den 30. d.m. av di De var stemnd til vitnes i
meddomsrett på Helgelandsmoen fyre 30. um kvelden : 2 dagar for seint.
Eg hev i dag sendt søknaden til
bataljonschefen på Helgelandsmoen, og De kann no venta svar beinast frå honom.
Skulde svar inkje vera framkome
innan laurdagskvelden, fær De møta i retten likevel på mitt ord.
Men. – Når De kjem på Helgelandsmoen
skal De leggja fram brev (frå retten), som syner, at De er stemnd til vitnes. Dessutan vil eg
frå retten hava ei fråsegn, som ordbert segjer, kva tid De var framme og vitna,
soleis, at eg kann sjå, at De inkje hev vore burte lenger tid, enn rimelegt
kann vera.
Vis dette brevet fram
til formannen i retten!
3. kompani…
Perrnission:
Eit lov, utlov, farlov,
ferdalov, heimlov, heimfarlov, orlov.
permittere:
gjeva utlov, farlov…
orløyva, farløyva, heimløyva .....
permissionskort:
orlovsbrev (som i gatnalnorsk).
uden
perinission: orlovslaust, uløyves.
”Kapteinen
hadde lova meg heimferd.” ”Hev du teke (løyst) orlov?” : ”Hev du søkt og fenge orlov?”
Sjukdom
37.
Hermann 5130 Hallstein Håland fekk no i haust skamhogge
vinstre foten sin. Han hev vore sengfast eit par månader; men no er det so
mykje, at han skrid på fotom. Lækjaren trur inkje, at han nokon gong vert fullt
berfør att.
Næste månaden skal han inn til Oslo, og han vilde då nytta høvet
(tilføret) til å koma fram for lækjarnemndi. Det er von, han fekk fripass, so
han slapp møta på moen til års (.anna år).
3. fordeling (fjordung).
Eller: Han vonast (vonast) få fripass, so han
slapp…
Han vonast : Han vonar seg : han
vonar sjølv, (at han fær…)
38.
Gjer so vel å sjå etter (avgjera,
taka avgjerd, segja orskurd), um bermann 5130 Hallstein Håland er før
til hertenest no lenger.
So er sagt, at han no i sumar hev skamhogge vinstre foten sin,
og det er lite von um han nokor gong vert heilt god att.
Han er fødd 11/4 84 i
Hågrendi, utskriven 1/5 07 frå Hågrendi rote nr. 12. Høgd: 169,5,
grov av vokstr, ljost ihår (ljøshærd), blå augo (blåøygd). Han høyrer til
3. kompani av…
N.N.
Til lækjarnemndi for 3. brigade.
39.
De skreiv, De vilde fram for
lækjarnemndi i Oslo. De fær då taka med innlagde brev frå kompanichefen.
Dessutan bør De leggja fram vitnemål frå lækjaren i heimbygdi, um De hev noko.
Lækjarnernndi for 9. brigade
held møte kvar tysdag og laurdag kl. 10 fm. i månaderne februar, marts
og april i ”det militære retslokale”, Akershus.
Møt fram på klokkeslettet 10,
elles kunde De lett ganga for inkje!
3. fordeling.
Til Hermann 5130 Hallstein Håland.
40.
De spør, sjersant, kvifor hermann 6043 Knut Oydelid inkje møtte fram
til mobilisering (til herlaup(1)) no i haust, soleis som han var tilsagd
(tilsett, tilstemnd).
Nei, den gongen då stemningi
kom, låg han sjuk av lungebrune og hadde lege nedfor i over ein månad. Han var då
inkje god for å møta (inkje før til å møta [møtefør, herfør]).
Lækjar vart inkje bodsend,
av di han budde so langt undan.
Dette vitnar og sannar me
med namns underskrift.
N. N. M. M.
1.
Dette, at ein
mann inkje moter fram til mobilisering,
det heitte i det gamle mål ”leiðangrsfall”.
Jamfør nynorsk: ”messefall”, når presten inkje meter fram til messa.
41.
Dei underskrivne er kjende
av meg fyr trauste, truverdige karar. Knut Oydelid bur på einbølt fjellgard, og
det er 5 mil til nærmaste lækjaren.
Eg meiner, ein fær godtaka det vitnemålet, som er framlagt.
Jon jonsson Juv,
sjersant.
42.
Ved orskurd(1) av lækjarnemndi for 2. brigade av 3. d. m. vart hermann 5131 Hallstein Håland
sagt ufør til hertenest. Fripass fylgjer med.
Frågangslista (2) er enno inkje samtykt av sessionsstyret (3); men
venteleg kjem ho med det fyrste.
3. kompani…
Frågang
43.
Eg hev spurt (frett), at
hermann 5133 Hans Haukelid skulde vera avliden i juni månad i år. På
voni denne tidend skulde vera sann, bed eg hr. soknepresten ferda ut og senda
meg daudeattest.
Hans Haukelid er fødd 2/5
76 på Haukelid gard i Hågrendi. Foreldri hans er: …
Siste gongen me høyrde frå Hans Haukelid budde han på Breidlo i
Utagrendi; der dreiv han og var handelskar.
4. fordeling…
44.
Hermann 1560 Øystein Arnarstad av trænkorpset hev no butt eit
heilt år i Oslo med orlov. Han skreiv til
meg igår og fortalde, at han hadde fast arbeid der, og kom til å bu der
sidan og.
Med heimel i reglar for
manntalsføring pkt. 45 vil eg fyreslå å leggja 'n under tilsyn av Qslo
bataljon.
Handrulleblad og mobiliseringsordreblad(1)
fylgjer.
2. fordeling…
mobiliseringsordre = berbod.
mobiliseringsordrebog
= bodstikka.
45.
Frågangslista.
Sessionsstjorni for 6.
utskrivningsdistrikt (herreida) hev 10. d. m, samtykt å fora i frågang
desse kararne:
|
Nr. |
Fordeling |
Namn |
Grunn |
|
4620 |
4 |
Hauge |
utvandra [flutt or land(et)] |
|
5327 |
2 |
Bjørgo |
daud |
|
5760 |
4 |
Aasheim |
til Numedals bataljon |
|
5130 |
3 |
Håland |
ufør til hertenest |
Send inn handrulleblad i fylgje med denne umgangslista.
4. kompani….
På umgang til:
Hr. sjersant Juv
-
Glesne
-
Hamre
attende!
Tilgang
46.
Knut Framnes (hermann 5117 hev vore)
flutte ut til Amerika med orlov for tvo år sidan.
No er han komen heim
att og bur på farsgarden. Han var stad og tala med meg um heimkoma si igår.
Han fortalde, at han hadde tent si herplikt i lina men at han hadde att
24 dagar i landverni.
Det er meiningi hans å verta
verande heime. Han hev teke garden etter faren, som er veik med helsa.
2. fordeling…
Sakna mannskap
47.
Hermann 1951 Håkon Gardmo,
utskriven 1/5 1909 frå Skogdal
rote nr. 12, han møtte inkje på berting no i haust og inkje til øvingarne i vår.
Eg hev inkje høyrt frå honorn, etter han vart utskriven. Foreldri hans bur i Hauglid, og der skal han
ha både skyldfolk og kjenningar. Det er von, han var heime i Hauglid; men i
alle fall måtte ein vel der kunna få spurlag på 'n.
Men no ligg Hauglid under 8. kompani, og eg trur då, det var rettast
(likast) å beda detta kompani um hjelp til å leita mannen fram att.
Etter handrullebladet er Håkon Gardmo fødd i Skogdal 15/8 1876. Foreldri hans er: gardbrukar Gudbrand
Gardmo…
4. fordeling…
48.
Kunde du gjeva meg nokor greida på matr. no. 1310 Kristian Olsen av
trænkorpset?
Han er fødd 13/8 84 på Vik i
Nordlid av foreldri… herfest 1/3 87
frå' Nordlid rote nr. 12 og gjekk 1906 rekrutskulen i trænkorpset. Høgd
171, svarthærd, brunøygd, ær etter slag på vinstre handbaket.
Den tid, han slapp or hertenesta, gav han upp som fyrste tilskrift
Bergensbanen 4de banebolk, og difor vart han lagd under tilsyn av Hallingdals
bataljon. På Bergensbanen var han berre i 14 dagar. Derpå strauk han til
Narvik. Men no høyrer eg, han skal vera komen sør på att og arbeider på
Bergensbanen millom Hønefoss og Randsfjord.
Gjer so vel å høyra etter honom for meg. Minn honom um dei
hermanns-plikter, han hev. Gjev honom
tilskrifti mi og send meg so ei fråsegn.
4. fordeling av…
Utvandring
49.
Kann eg få lov til å vandra (fara) ut til Amerika i mai månad d.
a.?
Vyrdsamst
Hans Hauge,
hermann 4620.
50.
Framsegn (utsegn).
Hermann Hans Hauge er
fødd 16. marts i884 i Breidlo, utskriven 1/5 07 frå Breidlo rote nr. 5.
Han hev undangjort væpna tenest i lina.
Eg stydjer søknaden(l).
4. fordeling…
51.
Attende til 4. fordeling med fråsegn (bod, helsing) til Hans Hauge, at
eg inkje kann gjera noko med søknaden hans, fyre kompaniet hev fenge att den
byrsa (nr. 67 536), som han hev til utlåns or herens upplag. Eg set honorn då
desse tvo vilkori å velja millom:
Anten fær han senda byrsa si til fordelingsunderoffiseren på Hønefoss,
eller han gange med ho til sjersant Vold i Heimlid.
Når dette er greidt og
byrsa er godkjend, kann han koma att med søknaden sin.
4. kompani…
52.
Utvandringslov (utfarlov).
Sessionsstyret
(hertingsstyret) for 6. utskrivningsdistrikt (bataljonsreida) hev 15. d.m.
gjeve utvandringslov til hermann 5117 Knut Framnes av fjorde kompani
av Vestupplanske regiment.
Han er fødd i Haus 16/3 83, utskriven 1/5 06
frå Haus rote nr. 12.
Høgd: 172, grannvaksen,
myrkhærd, svartøygd; sermerke: langt ær på vinstre peikefinger etter eit
sagrisp.
Dette utflutningsløyve gjeld
til 1. juni d. a.
Seg frå til sjersant Håtveit, kva dag, De reiser og kva veg - um Oslo
eller um Bjørgvin.
Kjem De attende til Norig, innan De fyller 40 år, so meld det til politiet
(lensmannen) i den by eller bygd, De set bu i.
Vert det inkje noko av med Amerikareisi, skal De seinast 1. juni
senda dette brevet attende til sjersant Håtveit.
53.
Den 3. f. m. fekk hermann 4651 Øystein Sjølid lov til å flytja
ut til Amerika på det vilkor, at han skulde vera or landet, fyrr månaden var
ute.
Det er enno inkje kome embættsleg melding, som segjer, at han er reist.
Eg spør difor Oslo politikammer, um mannen er utflutt over Oslo.
3. kompani.
Eller: Kann Oslo politikammer segja meg, um ....
Vil
Oslo politikammer gjera so vel å segja meg, um ....
54.
Vitnemål
Matr. nr. 4651 Øystein Sjølid
fødd 3/6 82 i
Strand strauk i mai månad til Amerika.
Han reiste herifrå den 6. mai til Bjørgvin; der tok han hyra og vart kokk
med ei seglskuta, som skulde til Newcastle.
Dette vitnar og sannar me med namns underskrift. Strand
den .....
M. M. N. N.
Retssaker
55.
Vedtak.
Hermann 987 Hans Bjerke møtte
3 dagar for seint fram til batalionssamlingi i år.
For misgjerd mot herlogi § 34 bør han difor sitja 6 - seks dagar i
arrest i bygdefengslet.
Til skuldauke er rekna, at
mannen ifjor vart refsa for same slag misgjerd.
Etter § i26 i herlogi hev
Hans Bjerke rett til å anka orskurden, inn for bataljonschefen, ifall han
tykkjest (1) vera skuldlaus (saklaus), eller han meiner, at refsingi (2) er for
hard, eller at ho inkje samstavar med norsk log. Men då lyt han senda ankemålet
innan 24 timar, etter han hev fenge dette brevet.
2. kompani…
56.
Innlagt kjem refsingsvedtak
(straffevedtak) i tviskrift mot hermann 987 Hans Bjerke.
Ifall han inkje ankar
orskurden inn for bataljonschefen, skal De snarast råd er setja refsingi i
verk.
Bruk rekommandera (innskrive gjer (kynner) refsingi for.Bjerke.
Fjorde kompani…
Til 3. fordeling.
57.
Hermann 987 Hans Bjerke av
fjorde kompani av Vestupplandske regiment er ilagd 6 - seks - dagar arrest i
refsing for misgjerd mot herlogi § 34.
Refsingsvedtak fylgjer.
Hans Bjerke er fødd 5/6 84 i
Hådal, utskriven . . . høgd . . . ., augo . . . ., har . . . ., sermerke . . .
Han skal sitja i Hådals krinsfengsel. Vitre meg, når fengslrom er
ledigt.
3. fordeling…
Til Hådals krinsfengsel.
58.
Dei seks dagar arrest, De
vart ilagd den 5. d. m., skal De,sitja i Hådal krinsfengsel.
Møt fram og meld Dykk for
vaktmeisteren ved krinsfengslet hr. N. N. den 25 . d. m. kl. 3. Syn honom
dette brevet.
3. fordeling…
59.
Etter det hr. vaktmeisteren skreiv til meg den 15. d. m. hev eg tilsagt
(stemnd) hermann 987 Hans Bjerke til å møta fram for Dykk ved Hådal
krinsfengsel onsdag 25. d. m. Kl. 3.
Eg ventar å få høyra, når han hev sete straffetidi ut.
3. fordeling…
60.
Eller: Eg hev tilsagt hermann 897 Bjerke å møta ved…soleis, som hr.
vaktmeisteren skreiv til meg den… Vitre meg, når han hev…
61.
Hermann 541 Ketill Kleiv møtte
inkje fram til rnobilisering (til herlaups) no i haust. Han fyrebar at han
inkje hadde fenge noko berbod og trudde, at brevet kunde ha gjenge til Vinje i
Telemark i staden for til Vinje på Voss.
Eg vil han skal vita, at eg
hev granska saki og held det for prolvfast, at han sjølv er.utan skuld
(saktaus).
Søksmålet er difor nedlagt.
Fjorde kompani…
62.
ved dette kompani i fyrste fjordungår 1909.
3. kompani…
Rekneskap
63.
Innlagt kjem:
Eg lyt drygja med å senda
svar på merknader til rekneskapen for tridje fjordungår i1905-06. Korporal
Uppdal (7de post) let inkje høyra frå seg. Han skal liggja langt til fjells med
fédrift, og det er reint på lause voni
å få brev fram til honom. Venteleg kjem han til bygdar no ved dette leite, so
me kann venta svar med det fyrste.
Eg skal då senda alle svari under eitt.
4. kompani 10 sept. 1909.
64.
Eg lyt beda høgvyrde regiment um å
få låna 140 kr. til å hyra meg ut med herklæde. Eg vil bindast til (undergangast) å betala
pengarne inn att med 10 kr. um månaden.
Granheim,
sjersant.
Me tvo underskrivne vil
åbyrgjast (stå for) lånet.
Tveit, Bø.
65.
Med heimel i fyresegn frå
forsvarsdepartementet av 20/1 1894 løyver regimentet sjersant Granheim eit lån
på kr. 120, so han kann hyra seg ut med herklæde. Summen skal sjersanten
betala inn att, med 10 - ti - kr. månaden i 12 månader.
Kassestjornaren hev fenge fullmagt til. å betala pengarne ut, når
sjersanten reiser krav.
Vestupplandske regiment…
66.
Ferdarekning
etter ei ferd til skjoteskulen på Terningmoen - att og fram millom Oslo
og Elvrom.
=
kr. 9,48
Same vegen attende ” 9,48
--- kr.
18,96
på framferdi kr. 1,60
” heimferdi ” 1,10
--- kr.
2,70
på framreisa kr. 0,90
” heimreisa ” 0,60
--- ” 1,50
Yverføring kr. 4,20 kr. 18,96
Yverført kr. 4,20 kr. 18,96
2 X 0,50 = ” 1,00
” 5,20
Heimkoma til Oslo 4. oktober
kl. 12.10
Dette gjer 46 døger … etter
kr. 5,00 = ”
230,00
Summen kr. 254,16 er i
dag motteken hjå kassestjornaren for skjoteskulen.
Oslo 4. oktober 1909.
Håvard Høgetveit,
premierlytnant
Eg vitnar, at det gjekk
med kr. 5,20 i fragtpengar, og at utgifti (vilde til) var naudturveleg.
Utgangspunktet for mitt kompani er Nes i Hallingdal. Men no budde eg i Oslo og laut
difor rekna ferdapenger millom Oslo og Elvrom, av di dette fall billigare for
rikskassa.
67.
(Søknad til
forsvarsdepartementet)
Revisioni(1) krev, at 8
underoffiserar ved 1. kompani av Hallingdals linjebataljon skal betala inn att kr.
70,40, som dei skulde ha drege for mykje under mobiliseringi (herlaupet)
hausten 1905. Dette var mitt kompani. Dilikt krav er kome til dei andre kompani
ved bataljonen. Soleis skulde fjorde kompani, som eg no hev, betala inn att kr.
66,00.
Revisioni skriv i 4. post i
merknader til rekneskap for Hallingdals linjebataljon for 2. kvartal 1905-06.
|
Dansk: |
Norsk: |
|
”a.
Ifølge vedlagte bilag 1 til 1. kompanis regnskab vedkommende de
ekstraordinære vaabenøvelser er kompaniets 8 underofficerer utbetalt
felttjenestetillæg à kr 2,55 pr. dag i de 16 dage (16. september – 1.
oktober), hvori de naturalforpleiedes istedetfor kfr. Forsvarsdepartementets
cirkulære av 16/9 05 sammenholdt med tillægsregulativets § 11 a fr. 2,00 pr. dag
(med skeet fradrag for naturalforpleining à 55 øre pr. dag) eller hver for
meget 16 X 0,55 = kr. 8,80, til sammen 8,80 X 8 = kr. 70, 40.” |
”Under herlaupet 1905 hev dei 8 underoffiserane ved
kompaniet drege hertillegg etter 2 kr. dagen og attpå note fri kost i 16
dagar frå 16. september – 1. oktober. – Jfr. innlagde vedlegg 1 til rekneskap
for herlaupet. Men
dei er berre rettkomne til 1 kr. dagen med frådrag av 55 øyre for kosten.
Jfr. rundskriv frå forsvarsdepartementet av 16. sept. 05 og i samhelde med
tilleggstakaren § 11 a. Kvar
mann hev soleis drege for mykje kr. 0,55 X 16 = kr. 8,80 tilsaman: kr. 8,80 X
8 = kr. 70,40.” |
Eg kann inkje skyna, korleis juristarne i revisionsdepartementet kann få
vride fyresegni til på den måten. I rundskrivet frå forsvarsdepartementet stend
det då ordbert (med reine ord): ”De afdelinqer af linje og lanbværn, som som
nu er inbkaldte, udbetales indtil videre tillæg efter
tillægsregulativets § 3, dog saaledes at fastlønnede underofficerer gives tillæg
à kr. 2,00, selv om de naturalforpleies… Tidligere lønningsbestemmelser for
ovennævnte afdelinger ophæves.”
Det er berrsynt, at etter vanleg norsk-dansk målbruk so kann ein berre
lesa fyresegni frå forsvarsdepartementet på ein måte, - underoffiserarne skal
hava 2 kr. um dagen og kosten attpå (langs med).
Alle 4 kompanichefarne ved
Hallingdals linjebataljon la same meining i rundskrivet; men ingen av
oss var juristar. Me las beint fram etter lydingi, og ingen ottast, at det
skulde løyna seg noko bak so uvande ord.
Dette at underoffiserarne
skulde få tillegg og kosten attpå, det samstavar godt med krigstakstren
(krigsaflønningsregulativet), der det heiter: ”Hermann i uppboden herflokk
skal njota full kost; men inkje skal ein difor korta av på løni hans.”
Eg bed difor høgvyrde forsvarsdepartement um å sleppa kravet på attbetaling av desse 55 øre pr. mann pr. dag.
Transportar (sendingar) på jarnveg og båt
68.
Innlagt kjem utkrav (rekvisition)
på jarnvegsførsla for
1 offiser
5 underoffiserar
90 meinige hermenn
(hersveinar)
frå Krøderen til Vikesund
den 14. mai og
Vikesund til Ask den 15. mai.
Det er meiningi, at styrken
skal fara med båt frå Gulsvik og koma til Krøderen ved 5-tidi um eftan den 14.
Men no kunde det råka, at det var meinis på fjorden, so me laut fara
landvegen kring vatnet. I dette tilfelle fekk jarnvegen greida heile førsla
(sendingi) millom Krøderen og Ask den 15.
Til Driftstjorni for 2.
trafikdistrikt.
69.
Utkrav.
Kann De taka 96 mann med
eimbåt frå Gulsvik til Krøderen måndag den 14. mai?
Det var meiningi å vera ved
Krøderen ved 2-tidi um middagen. Kor tidleg på dagen var det von, me kunde få
båten?
4. kompani… N.N.
Eller: Var
(vøre) det råd å få sendt 96 mann…
Til Stjorni for Norefjell eimbåtlag.
70.
Utkrav.
Etter det stjorni for Norefjell eimbåtlag skriv, viser det seg å vera reint på ei von, um det vert båtrent på Krøderen til 14. mai. – Isen er køyrande enno.
Eg vert då nøydd til å krevja ut
husrom (herbyrge) ved Krøderen station for natti millom 14. og 15. mai for:
1 offiser,
5 underoffiserar,
90 hersveinar.
Eg hev idag vitra futen um dette
skrivet og sagt, at eg var nøydd til å ganga beinast til lensmannen med
utkravet, av di tidi var so stutt.
Gjer so vel å sanna, at De hev
motteke dette brevet mitt.
4. kompani…
Til Hr.
lensmannen i…