Av
Lars Eskeland
Avprent av sette utgåva som kom i 1921
Utgjeve av Norrønalaget Bragr i Bergen i 1997 (ISBN 82-91639-01-9).
Netutgåva i januar 2006 ved Lars-Toralf Storstrand og Olav Torheim.
Netportalen sambandet.no ||| Tidskriftet Målmannen
abbedisse | ei, leidar for nonnekloster |
abbet | ein, leidar for munkekloster |
abc-bok | ei, gamalt namn på lærebok i språk |
abnorm(t) | ~skule, spesialskule |
absolusjon | ein, tilsegjing av syndeforlating |
absolutt | udiskutabelt |
abstrahera | (a el te) |
Abyssinia | Historisk landskap |
addend | ein |
addisjon | ein, å leggja saman tal. |
adekvat | høveleg |
adel | Ein; ~s-mann, ~stand. Adeleg, adelskap, ein |
adhesjon | Ein: vedheng |
adjektiv | eit |
adjutant | ein |
adla | |
administrasjon | ein |
adresse | ei el. ein |
Adriahavet | Havområde millom Italia og Balkan |
advent(e) | ei |
adv. | eit |
advokat | ein |
aeroplan | eit: sjå fly, flygemaskin |
affære | ein (ei): sak i |
Afrika | Kontinent, sunnan om Midhavet |
afrikanar | Ein, ålmenn nemning på innbyggjarar i Afrika |
aftan | ein |
aga | ~i |
Agder | Aust- og Vest- Fylke på Sør-vest og Sør-Austlandet. |
Agder | på A. ikkje i A. |
age | ein: ~løyse, ~sam |
agg | eit: ~full |
agge | ein: tonn, flik |
agitasjon | ein |
agn | Eit; ~hald |
agner | Fl.; agnut: full av agner |
agnor | ei: agnhald |
agronom | ein |
agurk | ein |
aka | (ek, ok, eke el. a) |
akademi | eit |
akademikar | ein |
akevitt | ein |
akkeleie | ei urt |
akkord | ein |
akkordera | (a el. te) |
akrobat | ein |
aks | eit |
akse | ein |
aksel | ei, aksle~ ~bein, ~blad |
aksept | ein |
akseptera | (a el. te): godtaka |
aksje | ein |
aksla | |
akster | ein: køyring |
akt | ei (gjeva akt) |
akt | ei (i spelstykke): vending |
akta | : seg |
aktig | (som aktar seg) |
aktuell | (lt) |
akustikk | ein |
akutt | Brått, typisk nytta om ålvorlege skadar og sjukdomar |
akvarell | ein |
Al | ein, alved, ein ~fure, ~god |
al | eit (t. d. uppal) |
ala | (el ol ale), el (~er ~te) |
Albania | Land i Sud-Europa, ved Balkan, ”Ørna sitt Rike” |
alde | ei: båra, frukt |
alder | ein, ~dom (~s-forsyrgjing), alders-grense, ~skil, ~svip, ~tillegg |
aldrast | |
aldri | adv. no eller aldri |
aldrig | noko gamal |
Ale | ~dyr, ~sau |
alen | ei, fl. Alner |
alkohol | ein |
all | (alt). all maten, alt kornet |
all saman | alt saman, alle saman |
all ting | allting |
allehande | Eit krud (krydder), blanding av fleire ulike krud |
alleleis | Alleleides, alle stader, alle retningar |
aller | fl. av all, t.d. aller best, allra |
allereide | Alt no? |
allfader | ein |
allfares | |
allfolkeleg | internasjonal |
allheimen | |
allianse | ein |
alljamt | |
allmakt | ei |
allmektig | Ein som hev all makt (Gud) |
allmenning | ein |
allskule | ein, universitet |
allslags | alle slags |
allstad | alle stader |
allstødt | el. allstøtt |
alltid | El. allstøtt |
allvisst | |
allvitande | Ein som veit alt (Gud) |
almanakk | ein el. almanakke, ei |
alnad | ein (av ala) |
Alpane | Fjellkjede i Sud-Europa |
alskyns | folk (el. alskens) |
alt | av all |
Alta | Kommune i Finnmark, ein altværing |
altan | ein |
altar | eit. ~s-folk |
altfor | stor, a. mykje |
aluminium | eit |
alun | eit |
alv | ein. ~skot, alve-dans, ~land |
Alvdal | Kommune i Hedmark |
alvor | sjå ålvor |
amanuensis | ein (hjelpesmann) |
ambar | ein. fl. ambrar |
ambetta | stjorna |
ambod | ei: reidskap |
ambulanse | ein: sjukestell |
amen | Frå hebr. Emet: sanning, um "emunah", "tru" ”Det er sant”, ”sanneleg” |
Amerika | ~far el. ~fare |
amerikanar | ein |
amma | ei amme |
ammoniakk | ein |
ammunisjon | ein: (loty) |
ampe | ein: møde. ~barn, ~løysa, ~sam |
amper | (tre). ein, a. unge |
amputasjon | ein: avtaking |
amster | ein: skunding |
anarki | eit. ~st ein. |
anatomi | ein |
and | ei fl. Ender |
and | tyder imot: berre brukt i samansetning: andføttes, andror |
anda | ein. den Heilage Ande. ande-drag, drått, reide, ande |
andakt | ein el. ei. ei andaktsbok |
Andaluçia | Distrikt i Spania |
andast | : døy |
andberr | um lufti når ande~eimen syner |
andbæres | imot bårone |
andektig | Ein som tenkjer over eller grunnar på eitkort |
andfares | På rad og rekkje |
andføttes | Fot mot fot |
andgjegja | ~st: tretta |
andkall | = andstegg, ein |
andlet | andletsdrag, eit |
andlett | frisk um lufti |
andlåt | eit: dødsstund |
andnagl | ein, negler |
Andorra | miniputtstat i pyrenéane. |
andpusten | tungpusta |
andre | (av annan). 2dre |
andror | ein |
andsloppen | |
andspeglast | ha til narr |
andstev | eit stev |
andstraum | ein: motstraum |
andstøypingar | fl. samanførde born |
andsvar | eit. Andsvarleg |
andsynes | beint imot |
andsøles | rangsøles, mot soli, mot klokka |
andunge | ein |
andvarpas | anda tungt |
andved | ein: mot~ |
andvegesbenk | ein |
andvér | eit: mot~ |
andvoke | ei: svevnløyse |
andøva | (er de) ro imot vinden |
anemi | ein: blodløyse |
anga | ein, ange. |
anger | ein. Angra |
angest | ein |
ank | ein. Anka |
anke | ein. ~domstol, ~full, ~mål |
anker | eit. Ankra |
ann | annig, ant |
anna | hasta |
anna | fl. andre |
anna | i staden for anna enn t.d. alle anna me |
annan | eit ?ei onnor/anna) |
annandag | ~jol, ~påske, ~pinse |
annankvar | ~ mann, onnorkvar kone, annakvart barn |
annarleis | el. annleis, onnorleides |
annars | elles |
annarsinne | ein annan gong |
annast | ha annvint |
anneks | eit: undersokn |
annig | onnug |
annsam | stressande |
annsemd | ei |
annvinn | (~vint); mødesam, travl |
ansa | |
ansel | eit: vimsut, annsemd, ansla |
ansjos | ein |
ant av | ann. vera ant um, ha ant med |
anten | ~ eller |
antikk | (kt) frå antikken: fornheimen |
ap | ein: spottegauk |
ap | eit. apa . ape, ei |
apal | ein, fl. ~ar el. aplar |
aparta | folk |
apatitt | ein (steinslag) |
apekatt | ein |
Apenninane | Fjellkjede |
apesam | Skjemtefull |
apokryfisk | løyndomsskrifter, skrivne i løynd, ogso kalla pseudepigrafar |
apostel | ein, fl. apostlar, teneste innan den kristne kyrkja |
apotek | eit |
apparat | eit |
appell | ein appellera (a el. te) anka inn |
appelsin | ein el. ~e ei |
appetitt | ein: mathug |
apposisjon | ein |
approbasjon | ein: stadfesting |
aprikos | ein (ei) |
aprilsnarr | ein |
ar | ein fl. ar) (flatemål) |
Arabia | Den arabiske halvøyi, formar Saudi-Arabia, Jemen og ei rekke mindre statar |
Aragonia | Landskap i Spania, hovudstad Zaragoza |
arbeid | eit. arbeida (er de) |
ard | ein: plog. ~a |
arg | sint, vreid |
aritmetikk | ein |
ark | ei på tak, skipet til Noah |
ark | eit (papir) |
arkeologi | ein |
arkitekt | ein |
arm | ein |
arm | ein: arming |
armod | ei. armodsleg |
arrest | ein |
arsenikk | ein |
artikkel | ein fl. artiklar |
artium | Avsluttande eksamen på vidaregåande skule, allmenfag |
arva | sjå erva. |
arving | sjå erving |
asa | storma : |
asa | (es, os, ase), gjæra |
asal | ein. ~bær |
asbest | ein |
Asia | Verdsdel, aust for den arabiske verda, omfattar m.a. Kina, India, Japan, og ei rekke andre land. |
asjett | ein |
Askvoll | kommune i Sogn og Fjordane |
Askøy | Øykommune i Hordaland |
asparges | ein |
assessor | ein |
assimilasjon | ein |
assistanse | ein: hjelp |
assuranse | ein: trygding |
Assyria | Historisk landskap, delvis det same som det moderne Syria og Irak |
astma | ein: kvævesykje |
astrologi | ein: stjernetyding |
astronomi | ein: stjernekunne |
at | eg trur ~ han kjem |
atal | vondtenkt |
ateisme | ein: gudsnekting |
atelier | eit: kunstverkstad |
Athen | Hovudstad i Grekland |
Atlanten | Hav, mellom Europa og Amerika, oppkalla etter det mytiske kontinentet Atlantis. |
atmosfære | ein: lufthav |
atom | eit |
att | attare attarste. Att og fram. Att i båten, koma att. |
atter | (att): tilbake: koma |
attvæg | som veg attyver |
augna | øygna |
Aurskog | Kommune i Akershus |
aust og vest | ~til, austanfor, ~fjells, ~vind |
Aust-Agder | fylke |
auster | ein. Austerlandi, austerlendsk, austleg, austre = øystre |
Austevoll | kommune i Hordaland, øygruppe |
Australia | Kontinent i Sud-Austhavet, høyrer inn under Oceania |
automobil | ein |
autoritet | ein |
av di | el. avdi |
av garde | |
av og til | No og då |
av stad | avstad |
avanse | ein: vinning |
avbakleg | |
avbeidra | |
avberr | (rt) |
avbrenna | (er de) |
avbrikjeleg | framifrå |
avbrot | eit |
avdal | ein |
avdrag | eit. ~ast |
avdrått | ein |
aveksa | (er te): treskja, trøskja |
aversjon | ein: mothug |
avfal | som er å få, ledig; til overs |
avfall | Eit: bos |
avfarsstund | ei |
avferd | ei |
avgift | ei |
avgjerd | ei |
avgløymd | eitkvart ein hev gløymd å gjera |
avgrunn | ein |
avhald | eit ~a. avhalds~, ~sak, ~mann |
avhalden | ein som held seg burte frå ting, serskilt bruka om alkohol |
avhenda | (er e) |
avhol | eit |
avhovda | |
aviatikar | ein: fjukar |
aviatikk | ein: fjuking |
avis | ei: b.f., avisa |
avkjøme | eit |
avl | el. avle, ein grøde |
avla | ein; . Avlar |
avlaga | : ~st |
avlat | eit. ~s-brev |
avleggjar | ein |
avleides | el. Avleies, langt burte |
avleta | |
avliden | fægringsord for daud. |
avling | ei |
avloda | : hausta inn |
avlåt | eit. |
avlåt | eit: skotning, narr |
avreida | (er de) |
avreidsle | ei |
avrit | eit |
avsanna | |
avsetnad | ein |
avsides | garden ligg avsides... måtte gå avsides |
avskil | eit |
avskræmeleg | Eitkvart som skræmer nokon vekk |
avskurd | ein |
avslag | eit |
avsnøydd | Snau |
avspegling | ei |
avstyggje | ei |
avsøla | (er te) |
avsøle | ei |
avsølt | som er, ligg på skuggesida, avsøles |
avtrykk | eit |
avtøya | snøberr |
avund | sjå ovund |
avundra | : beundre |
avvand | (av venja) |
avveges | Utanfor allfarveg |
avvæpna | |
avøyda | (er de) |
avøyde | ei |
avøygja | (er de) sleppa - auga av |
avåt | eit |
Azorane | Øygruppe i Atlanten |