“Nynorskens forfall” er titelen på eit nytt innlegg som den alltid like velmeinande Førde-lektoren Svein M. Sirnes hev ført i pennen - på bokmål - og fenge på prent i Dagbladet den 11.03.08. Her heiter det millom anna at:

“En trenger [...] ikke lese mange tekster for å konstatere at nynorsken som skrives i dag, er sterkt påvirket av bokmål og oppviser klare brudd på nynorsknormalen. Feilene florerer i elevtekster, skriv, brev, og på oppslag, skilt og plakater. [...]

Det kan ikke være tvil om at den digitale kulturen - først og fremst Internett, e-post og aktiv bruk av søkemotorer i undervisningen - representerer store utfordringer for nynorsken. [...]

I løpet av noen få tiår har tettsteder og småbyer i nynorskland, som Ørsta og Førde, utviklet seg til merkantile sentre med store varehus og moderne forretninger som tilhører landsdekkende kjeder. I sin markedsføring gjør de bruk av standardisert materiell som i all hovedsak er utformet på bokmål. Lokal tilpasning (les: markedsføring på nynorsk) er det knapt noen som har tanke for. “

Som det gjeng fram or tidlegare innlegg i Målmannen um verksemdi hans Sirnes so steller me i Målmannen-redaksjonen oss ein smule tvilande til kva det er som er Sirnes sin agenda i denne saki. Kor som er, ein må berre undra seg på kvifor det er vorte slik at kvar gong det er ein nynorskkommune som er i framgang, so skjer det på kostnad av nynorsken. Og når det gjeld Internett, kvifor er det slik at flestalle andre gruppor og subkulturar fær markert seg, knytt nye kontaktar og utvida nedslagsfeltet sitt på internett, men ikkje me nynorskingane? Internett kunde meir enn noko anna ha vore med på å skapa ei nynorsk ålmenta, men ingenting skjer. Bloggosfæren er til dømes full av nynorske bloggar der målfolk skriv uinteressante innlegg um privatlivet sitt, men det finst ikkje ei einaste nynorsk nettavis og ikkje eit einaste nynorsk ordskifteforum (med undantak for vårt eige Målmannen-forum). Den nynorske nyhendeportalen Nynorsk.no er ikkje open for kommentarar, og Mållagslista vart stengd av di mållagsleidingi ikkje hadde kontroll med det som hende der.

For hundrad år sidan arbeidde målfolk trottugt med å få stabla nynorsk teater på føtene, få Bibelen og kyrkjemålet på nynorsk osb. Den gongen var nynorsk i kyrkja vel so viktugt som nynorsk kino og nynorsk på internett er i dag, men i våre dagar er målrørsla sitt engasjement i tilsvarande saker jamt og samt vorte redusert til å klaga og syta yver stoda og setja seg ned og krevja at staten må koma og rydja upp. Men er me målfolk verkelegt so tafatte at me ikkje kann gjera nokon ting sjølve lenger? I gamle dagar arbeidde målfolk til dømes med å setja um verdslitteraturen til nynorsk, og borni våre kunde få lesa Jules Verne på nynorsk, men i dag fær ein ikkje ein gong prenta upp att dei bøkene som faktisk finst. Me som er interessert i god nynorsk barne- og ungdomslitteratur må leita etter denne i antikvariat.

I NTNU-studentavisa Under Dusken les me den 10.03.08 at Norsk Målungdom hev skipa til ein kampanje der dei krev nynorsk på kino. Og visst er det fint at NMU-ungdomane engasjerar seg, men kor mykje er kome ut or alle desse kampanjane og uppropi som til dømes "Slepp nynorsken til i Dagbladet og VG", der det mest handgripelege resultatet var at Steinulf Tungesvik fekk koma til i Rikets Røst og slå fast at han vilde ha "nynorsk thrash"? Realiteten er at kampanjar høver fint for organisasjonane til å profilera seg sjølve og rekruttera nye medlemer, men ikkje so mykje meir. Nei, då var det meir fres med NMU i 1997 då "Nynorsk elevgerilja" lagde ei lærebok ut på internettet for ålmenn nedlasting.

Det undrar meg at ikkje nokon for lengst hev kome på idèen å setja nokre datakunnige ungdomar frå nynorskdistrikti på saki med å laga nynorsk teksting sjølve. På torrentsidor som isohunt, piratebay, mininova osb er det hopetal med filmar som let seg lasta ned, med undertekstar og det heile, og det mange vikor eller månader fyre dei kjem på kino i Noreg. Det er kort og godt berre å setja seg ned og skriva dei engelske tekstfilene um til nynorsk, og so hadde me havt nynorsk kino - heimekino, um ikkje anna! Mållaget kunde ha tilbode filmselskapi å yvertaka tekstfilene vederlagsfritt, og um dei ikkje tok imot tilbodet kunde målungdomar i Volda, Førde, Leirvik eller på Voss stelt seg upp utanfor kinoen med plakatar der dei uppmodar folk um å gå heim og lasta ned nynorskumsett film sjølve.

Den dagen det renn yver med nynorsk teksting på piratsidone, og filmprodusentane hev valet millom å nynorskteksta dei DVD'ane som vert selde eller godtaka at dei heimesnikra versjonane faktisk vert meir populære enn dei offisielle (på same måten som det er med mykje programvara i dag, kann du lasta ned ein piratkopi som fungerar perfekt eller slita med lovleg programvara der det stødt er problem med lisensserverar og dilikt), då byrjar me snakka um noko. På den vide verdsveven finst det til dømes flusst med eldsjeler som friviljugt lagar engelske subtitlar til japanske anime-filmar, so seg ikkje det at nynorskfolk ikkje kann gjera det same um dei vil det. Men nokon må faktisk gjera dette arbeidet, og visa at det er interessa for sovorne tiltak. At nokre tordenskjoldssoldatar skal ut på gata og krevja både det eine og det andre på vegner av nynorskfolk flest som (diverre) greider seg fint med bokmål, det gjev oss inkje truverde og helder ingen framgang.